Τα κυπριακά νοικοκυριά δαπάνησαν το 2023 σχεδόν 40% περισσότερα χρήματα συγκριτικά με το 2015/16 για την κάλυψη των αναγκών τους. Η εισαγωγή του ΓεΣΥ μείωσε τις δαπάνες για την υγεία, αλλά δαπανούμε 50% περισσότερα για τη στέγαση.
Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών 2023, τα οποία δημοσιοποίησε την Παρασκευή η Στατιστική Υπηρεσία, η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό για το 2023 ανήλθε σε €43.263, έναντι €31.206 το 2015/2016, σημειώνοντας αύξηση 38,6%. Οι αυξημένες τιμές αγαθών και υπηρεσιών αυξάνουν τις καταναλωτικές δαπάνες.
Ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, σχολιάζοντας στον «Π» τα ευρήματα της έρευνας, ανέφερε ότι ο κύριος λόγος της αύξησης των καταναλωτικών δαπανών είναι οι αυξημένες τιμές αγαθών και υπηρεσιών, προσθέτοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να εξεταστεί και η σύνθεση των αναγκών των νοικοκυριών καθώς μπορεί να άλλαξαν από το 2015/16 μέχρι το 2023.
Παράλληλα, τις δαπάνες επηρεάζουν και οι καταναλωτικές συνήθειες. Σύμφωνα με τον κ. Δρουσιώτη, οι καταναλωτικές συνήθειες μάλλον συναινούν στη μείωση των καταναλωτικών δαπανών και όχι στην αύξηση, λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης που προκύπτει από την αύξηση των τιμών και τη σταθεροποίηση των εισοδημάτων.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανέλυσε ο «Π», ο πληθωρισμός από το 2016 μέχρι το 2023 αυξήθηκε κατά 17% και την ίδια περίοδο οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 19,6%.
Ακριβότερες οι πόλεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία, στις αστικές περιοχές η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό για το 2023 ανήλθε σε €44.548, έναντι €31.884 το 2015/2016, καταγράφοντας αύξηση 39,7%. Αντίστοιχα, στις αγροτικές περιοχές η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό για το 2023 ανήλθε σε €40.505 έναντι €29.740 το 2015/2016, σημειώνοντας αύξηση 36,2%.
Όπως διαφαίνεται, σε όλες τις κύριες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών καταγράφηκε αύξηση στις δαπάνες σε σύγκριση με το 2015/2016, με εξαίρεση την κατηγορία της Υγείας, όπου σημειώθηκε μείωση κατά 26,4%.
Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στην κατηγορία Ασφάλειες και Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες, όπου η δαπάνη αυξήθηκε κατά 126,5%. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο αυτές κατηγορίες συνδέονται, καθώς η μείωση των δαπανών για την υγεία αποδίδεται στην εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), ενώ η μεγάλη αύξηση στην κατηγορία Ασφάλειες και Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες οφείλεται στις εισφορές των νοικοκυριών στο ΓεΣΥ.
Σημαντική αύξηση καταγράφηκε επίσης στην κατηγορία Εστιατόρια και Υπηρεσίες Διαμονής», όπου η δαπάνη αυξήθηκε κατά 71,5%, καθώς και στην κατηγορία Στέγαση, όπου η αύξηση ανήλθε στο 49,2%.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών του ετήσιου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά στη Στέγαση (27,5%) και ακολουθούν τα Είδη Διατροφής (14,5%) και οι Μεταφορές (11,6%). Αντίθετα, το μικρότερο ποσοστό καταγράφεται στην κατηγορία Αλκοολούχα Ποτά και Καπνός (1,4%). Ανάλογες καταναλωτικές τάσεις παρατηρήθηκαν και το 2015/2016, με τα αντίστοιχα ποσοστά να ανέρχονται σε 25,5%, 15,3%, 12,0% και 1,6%.
Μείωση τιμών τον Φεβρουάριο
Εξάλλου, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών Καταναλωτικών Προϊόντων για τον μήνα Φεβρουάριο 2025, που ανακοίνωσε επίσης την Παρασκευή η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, από σύνολο 45 κατηγοριών βασικών προϊόντων, 13 κατηγορίες κατέγραψαν αύξηση, εκ των οποίων οι 6 σε ποσοστό χαμηλότερο του 1%, ενώ 32 κατηγορίες κατέγραψαν μείωση.
Η αποτίμηση που γίνεται για τον μήνα Φεβρουάριο καταδεικνύει μια σημαντική μείωση του ρυθμού πληθωρισμού στο 1,9% έναντι 2,5% τον Ιανουάριο και 2,6% τον Δεκέμβριο, η οποία οφείλεται στις μεταβολές που κατέγραψαν οι κατηγορίες Ένδυση και Υπόδηση κατά -5,1%, η Εκπαίδευση κατά +3,7%, τα Εστιατόρια και Ξενοδοχεία κατά +3,5% και τα Τρόφιμα και Μη Αλκοολούχα Ποτά» κατά +2,25%.
